Sen o Warszawie. Recenzja reportażu „Historia pewnego spaceru. David Bowie w Warszawie” Krzysztofa Tubilewicza

Podróż na wschód Europy, spacer po Warszawie, legendarny utwór nazwany na cześć miasta. Tak w skrócie można opisać jedną z najbardziej tajemniczych historii, jakie od lat ciekawią polskich melomanów.

David Bowie był jednym z najbardziej wyjątkowych artystów w historii muzyki. W ciągu trwającej pół wieku kariery eksperymentował z przeróżnymi gatunkami, stworzył swój ikoniczny wizerunek oraz na zawsze stał się symbolem popkultury. Niepowtarzalna twórczość Bowiego, ale również jego bogate życie, do dziś są tematem wielu artykułów, książek, audycji czy tekstów piosenek. Podobnie jest z utworem „Warszawa” oraz legendarną wizytą artysty w naszym kraju, które to zagadnienia podejmowano już w przeszłości wielokrotnie. Jednak Krzysztof Tubilewicz w swoim reportażu „Historia pewnego spaceru: David Bowie w Warszawie”, robi to w zupełnie nowy, zaskakujący sposób.

Niezwykle ważnym elementem audycji są fragmenty utworów Bowiego – nie tylko „Warszawy”, której obecność tutaj jest oczywista, ponieważ to na niej opiera się cała historia, ale i na przykład przeboju „Starman” z 1972 roku. Nadają one całemu reportażowi muzyczności – tak tutaj niezbędnej, ze względu na poruszaną tematykę. Pięknie korespondują one z dźwiękami miasta. Takie połączenie brzmień pozwala nam niemalże przeniknąć do umysłu artysty i prześledzić zachodzący tam proces komponowania, przekładania zaczerpniętych z miejskiego otoczenia inspiracji na muzykę. „Historia pewnego spaceru…” dostarcza nam też bardzo ekspercką analizę twórczości Bowiego i jego „Warszawy” z perspektywy polskich muzyków i dziennikarzy.

David Bowie jest obecny w reportażu nie tylko pod postacią autorskiej muzyki. Możemy też usłyszeć fragmenty archiwalnych wywiadów czy jego biografii „Starman. Człowiek, który spadł na ziemię”. Te zabiegi sprawiają, że audycja jest niezwykle urozmaicona. Ale mają one też inną funkcję – pozwalają nam poznać bohatera: jako artystę, ale i człowieka – niezwykle inteligentnego, utalentowanego, o wielu zainteresowaniach, a przy tym bardzo skromnego i wycofanego. Bowie ujawnia też swoje mniej znane oblicze: podróżnika, odkrywcy, człowieka stale poszukującego nowych wrażeń, kolekcjonera – nie tylko dzieł sztuki, ale i wspomnień. Muzyk urasta tutaj do rangi symbolu – magicznego, kolorowego powiewu zachodu, który na chwilę tchnął życie w szarą Warszawę. Stąd być może tak duża sympatia Polaków do tej legendy, jej obecność w polskiej muzyce czy też mural z wizerunkiem Bowiego na warszawskim Żoliborzu.

Reportaż wspaniale oddaje ducha Warszawy z lat siedemdziesiątych. Już od początku zostajemy wprowadzeni w klimat tamtych czasów i realia ówczesnego życia poprzez dźwięki miasta, fragmenty kronik czy wypowiedzi osób związanych z miastem, opowiadających o tym, jak ono wówczas wyglądało. Towarzyszymy Bowiemu w jego spacerze wraz z autorem, który stara się odtworzyć jego drogę. Warszawa w audycji żyje, zmienia się, aż do stanu współczesnego, podobnie jak społeczeństwo, którego obraz rysuje nam bogata kuchnia akustyczna. Jest to niezwykle pouczające, zwłaszcza dla kogoś, kto nie ma prawa pamiętać wspominanego okresu.

Krzysztof Tubilewicz bardzo umiejętnie kreuje aurę tajemniczości. Różne wersje przywoływanej historii mieszają się z sobą, podobnie jak fakty z pogłoskami. Na tajemniczy, magiczny wręcz nastrój wpływają też opisy samego bohatera, Davida Bowiego, który określany jest przez osoby wypowiadające się w reportażu jako kosmita czy istota pozaziemska. Jednak już sama opowieść, która toczy się w utworze, jest bardzo ciekawa, zwłaszcza dla kogoś, kto tak jak ja, pasjonuje się muzyką i komu postać tak wybitna, jak Bowie, nie jest obca. Natomiast sposób przedstawienia historii przywodzi na myśl dziennikarstwo śledcze: dochodzenie krok po kroku do prawdy – jak przebiegała owiana legendami wizyta Davida Bowiego w Warszawie? Próba odpowiedzi na to pytanie wymagała od autora niesamowitego przygotowania: dotarcia do wielu ludzi i źródeł, zebrania ogromu informacji, co też, w końcowym efekcie „śledztwa”, jakim jest ta audycja, brzmi niezwykle imponująco.

Reportaże finałowe Audionomia Awards 2023 Audionomia Awards 2023 – posłuchaj finałowych reportaży – Audionomia audio reportaż dźwiekowy radio podcast

Recenzję napisała Martyna Kosecka, studentka Uniwersytetu Łódzkiego, zastępca redaktora naczelnego ds. muzyki w Studenckim Radiu Żak Politechniki Łódzkiej