Dźwiękowa opowieść o umieraniu. Feature „Znajdziesz mnie w szeptach traw” Cezarego Galka

Dokumentowanie procesu odchodzenia jest zadaniem niezmiernie trudnym na wielu poziomach, szczególnie tym emocjonalnym. Epatowanie obrazami śmierci we współczesnych mediach sprawia, że odbiorcy doznają swoistej desensytyzacji, czyli stopniowego odwrażliwiania. Jak zatem pokazać umieranie w przestrzeni audialnej?

„Znajdziesz mnie w szeptach traw” to historia opowiadająca o polskiej dziennikarce Tamarze Zwierzyńskiej-Matzke zrealizowana przez Cezarego Galka z Polskiego Radia Zachód w Zielonej Górze. Bohaterka audycji współpracowała z Telewizją Polską, m.in. przy cyklu dokumentalnym o pacjentach jednego z warszawskich szpitali pt. „Szpital Dzieciątka Jezus”. W pewnym momencie kobieta dowiaduje się, że wykryto u niej nowotwór. Młoda dziennikarka nie poddaje się i postanawia walczyć z chorobą. Ta okazuje się jednak silniejsza. W zmaganiach z rakiem towarzyszy bohaterce mąż – Sven Matzke. I to właśnie on opowiada w reportażu Galka historię nieżyjącej już Tamary. Obok wypowiedzi Svena pojawiają się również fragmenty listów i pamiętników pisanych przez dziennikarkę, a odczytywanych przez aktorkę Tatianę Kołodziejską.

Fakt zaangażowania do realizacji tej opowieści aktorki sprawia, że „Znajdziesz mnie w szeptach traw” określane jest jako feature, gatunek prezentujący realną historię z wykorzystaniem środków właściwych formom opierającym się na kreacji np. słuchowisku. Usytuowanie audycji na pograniczu potwierdzają nagrody, jakie otrzymała. A mowa o Grand Prix KRRiT z 2002 roku (konkurs ten docenia audycje non-fiction) oraz wyróżnienie na Festiwalu Teatru Polskiego Radia i Teatru Telewizji Polskiej „Dwa Teatry 2003” za najlepszą rolę kobiecą.

Reportaż skupia uwagę odbiorcy, ale także przemawia do jego emocji. Dzieje się tak głównie za sprawą przejmującej, nastrojowej muzyki, która wprowadza w klimat opowieści, idealnie oddaje atmosferę zdarzeń, stanowi swoisty leitmotiv. Niekiedy pojawia się w tle wypowiedzi bohaterów, kiedy indziej zaś brzmi już samodzielnie, dając tym samym odbiorcy szansę na wytchnienie, przemyślenie słów, które zostały wypowiedziane. Ścieżka dźwiękowa uspokaja wreszcie emocje słuchacza pojawiające się zwłaszcza w momencie śmierci Tamary. Łamiący się głos jej męża niknie w taktach delikatnej muzyki, która wstrzymuje bieg zdarzeń i w sposób niedosłowny wyraża to, co niewyrażalne werbalnie.

Cezary Galek stworzył poruszającą historię z wyczuciem opowiadającą o tak intymnych kwestiach jak choroba czy śmierć. Feature oddaje nastrój tych trudnych chwil, pozwala odbiorcy pochylić się nad ludzką tragedią i przeżyć ją na własny sposób. Audycja Galka pokazuje nie tylko najtrudniejszy dla bohaterów czas choroby Tamary, ale także okres, kiedy ich uczucie rodziło się i dojrzewało. Reportażysta nakreślił więc szersze tło prezentowanej historii, dzięki czemu stała się ona bardziej uniwersalna.

Reportażu posłuchasz tutaj Studio Reportażu i Dokumentu | Znajdziesz mnie w szeptach traw (polskieradio.pl)