Estetyka dźwiękowej codzienności

Szum fal, śpiew ptaków, miauczenie kota, odgłos padającego deszczu czy ekspresu do kawy. Dźwięki, które towarzyszą nam na co dzień i tworzą akustyczne tło. Czasem jednak wybijają się na pierwszy plan i stają się źródłem doznań estetycznych.

W niedawno opublikowanym na portalu Audionomii tekście – wspomnieniu znakomitego dokumentalisty Chrisa Brookesa – Katarzyna Michalak przytacza fragment wywiadu, jakiego udzielił ten kanadyjski twórca. Brooks zapytany o nadawanie codzienności dodatkowych sensów, stwierdził: „[…] wszystkie te małe perełki, które umieszczasz na sznurku, które składają się na dzień, tydzień, miesiąc czy rok twojego istnienia są bardziej wyjątkowe, ponieważ zwracamy na nie dodatkową uwagę, kiedy nagrywamy. To bardziej intensywny sposób bycia w chwili obecnej”. Nie tylko jednak podczas nagrywania, ale także w codziennym doświadczaniu świata napotykamy na owe perełki, niuanse, które sprawiają, że zatrzymujemy się przy nich, wsłuchujemy w nie i mamy poczucie obcowania z czymś wyjątkowym.

Takie skupienie się na pięknie tego, co tu i teraz wpisuje się w ideę estetyki codzienności, nurtu filozoficznego zapoczątkowanego w 2007 roku przez japońską badaczkę Yuriko Saito publikacją Everyday Aesthetics, który współcześnie znajduje wielu entuzjastów. Dostrzega on wartości estetyczne w zwyczajności, w codziennych czynnościach, zjawiskach czy przedmiotach otaczających nas każdego dnia takich jak ulubione potrawy, zachód słońca czy siedzenie w wygodnym fotelu. I choć mają one charakter powszedni, to można czerpać z nich wartości analogiczne do tych, z jakimi mamy do czynienia podczas kontaktu z dziełami sztuki, choć oczywiście nie sposób do końca ich ze sobą zestawić. Idea estetyki codzienności zakłada, że każde doświadczenie ma charakter subiektywny – odmiennie postrzegamy elementy codzienności – i zmienny – to, co w danych okolicznościach uznajemy za estetyczne, w innych możemy odczuwać przeciwnie.

Yuriko Saito proponuje „nasłuchiwać głosu” rzeczywistości wokół nas i w nas. Idąc tropem tej myśli, sugerujemy spojrzeć przez pryzmat estetyki codzienności na to, co towarzyszy nam na co dzień w sferze audialnej. Zastanówcie się, jakie dźwięki wywołują Wasz zachwyt, sprawiają, że czujecie się lepiej, dostrzegacie piękno w tym, co Was otacza. Jakie dźwięki Was uspokajają, dają Wam poczucie bezpieczeństwa? Może to głos kogoś bliskiego, ukochanego pupila czy drewna palącego się w kominku? Zachęcamy do estetycznego doświadczania brzmieniowej codzienności. Zwróćmy uwagę na wszystko to, co dookoła nas dzieje się w sferze audio, i pielęgnujmy płynące z niej doświadczenia.

***

Tekst Człowiek z Signal Hill. Wspomnienie o Chrisie Brookesie znajdziecie tutaj: https://audionomia.pl/2214-2/.