Siedem dni z opowieścią radiową

W polskim eterze radiowym czekają na Was, jak w każdym tygodniu, audycje, do których warto powrócić. Sprawdźcie, jakie historie przygotowali reportażyści.

Czy mors może zaopiekować się pszczołami? Kiedy osioł jest szczęśliwy? Dlaczego lisy muszą liczyć się z Bachusem? Na te pytania odpowiedzi poznacie w reportażu o miejscu i ludziach niezwykłych, czyli “Zielono mi” Mariana Staszyńskiego z Radia Opole. Nie chcąc zdradzać tajemnic, które kryje ta historia zapraszamy Was do jej wysłuchania tutaj.

W Radiu Białystok nie mogło zabraknąć tematu, który jeszcze kilkukrotnie zostanie w tym artykule przywołany – kolejnej rocznicy Powstania Warszawskiego i jego bohaterów. “Godzina W” Jana Smyka poświęcona jest porucznikowi Mieczysława Wroczyńskiego, który w Powstaniu Warszawskim walczył od pierwszego do ostateniego dnia.  Do powstańczej stolicy trafił z Białegostoku. W czasie powstania używał pseudonimu “Stary”. Był kapralem podchorążym w Zgrupowaniu “Chrobry II” i dowódcą łączności w I batalionie “Lech Żelazny”. Audycja pochodzi z 2011 roku, w lipcu 2022 roku Pan Mieczysław zmarł.

W białostockiej rozgłośni “Ramię w ramię”podążają bohaterowie Joanny Sikory. To opowieść o duecie, który wbrew niepełnosprawności, podbija świat lekkoatletyki. Niewidomy sportowiec Aleksander Kossakowski i jego przewodnik Krzysztof Wasilewski należą do międzynarodowej czołówki najlepszych biegaczy na 1500 metrów. O zaufaniu, synchronizacji i wytrwałości posłuchacie tutaj. A jeśli chcecie poznać rozrywkową stronę Podlasia, to koniecznie odsłuchajcie (obowiązkowo!) “Tylko w krawacie” reportażu Renaty Metelickiej. Koncerty życzeń, tańce do białego rana, bale, westchnienia zakochanych par, tłumy na parkiecie, a w tle romantyczna historia miłosna i wielki przebój “Beata” Janusza Laskowskiego tylko w restauracji “Albatros” i audycji o miejscu, które nie poddaje się upływowi czasu.

W Radiu Lublin czeka kilka reportaży, a jeden z nich jest nam szczególnie bliski. “Miastodźwięczność” Agnieszki Czyżewskiej-Jacquemet to audycja poświęcona dźwiękowemu spacerowi po Lublinie, którego celem jest nauka i świadomość uważnego słuchania. Jak nie poddać się smogowi akustycznemu? Jak zanurzyć się w dźwiękach, myśleć nimi i je odczuwać? Sprawdźcie sami. Nad tematem Powstania Warszawskiego pochylił się w lubelskim radiu Mariusz Kamiński. Bohaterem opowieści “Dla Ojczyzny” jest Andrzej Żubr, odznaczony medalem zasłużony dla miasta Świdnika. Powstaniec, więzień stalagu, żołnierz gen. Maczka, żołnierz Szarych Szeregów, dyrektor domu kultury, który sprowadził na koncert światowej sławy francuskiego piosenkarza Ivesa Montanda. O człowieku, który życiorysem mógłby obdarować wielu posłuchacie tutaj.  Mariusz Kamiński zrealizował także reportaż, w którym uwagę poświęca historii gminy Strzyżewice w powiecie lubelskim odwiedzanej przez Władysława Jagiełłę. O wizytach sprzed setek lat, które mają swoją efekty dzisiaj posluchacie w “Naszej godności królewskiej“. Motyw powrotu do przeszłości obecny jest także w audycji “A ja chciałem na Kresy” Czesławy Borowik. Autorka opowiada o parku Miniatur Kresowych w Budach na Roztoczu, gdzie z sentymentu powstały zamki i rezydencje nawiązujące między innymi do „Trylogii” Henryka Sienkiewicza.

W Studiu Reportażu i Dokumentu Polskiego Radia również odnajdziecie opowieść, która swoje korzenie ma w Powstaniu Warszawskim. Jej bohaterowie to Krystyna Wrońska i Jerzy Michalski, którzy są rodzeństwem. Mieszkają w przedwojennej kamienicy w sercu Warszawy, przy ul. Poznańskiej 11, gdzie spędzili również dzieciństwo i niemal całe dorosłe życie. Mieszkanie, w którym żyją, w powstańczej stolicy służyło jako punkt opatrunkowy, a piętro wyżej znajdował się szpital. Kto dziś zna historię “Tajemnicy kamienicy przy Poznańskiej“? Posłuchajcie reportażu Antoniego Rokickigo. Do powstańczych historii powróciła także Weronika Puszkar, która jest autorką reportażu “Nieśmiertelni dokumentaliści“. To opowieść o reportażystach filmowych dokumentujących codzienność w czasie Powstania. Właśnie wtedy powstały reportaże filmowe “Warszawa Walczy!”, o których więcej dowiecie się w audycji. Wokół wspomnień z II wojny światowej skoncentrowana jest także opowieść Joanny Bogusławskiej “Przywracanie pamięci“. Jej bohaterem jest Józef Walaszczyk, który uratował życie 53 Żydów. Podczas okupacji poznał Irenę, która w trakcie niemieckiej kontroli wyjawiła mu swoje żydowskie pochodzenie. Mężczyzna zaopiekował się nią, ukrył w swojej kawalerce, a następnie – załatwił dla niej aryjskie dokumenty. Pomagał też lekarzom z warszawskiego Getta. Zmarł w czerwcu tego roku w wieku 102 lat.

Wojna nie należy tylko do przeszłości. Trwa za naszą wschodnią granicą, a jej uchodźcy starają się odnaleźć w nowych realiach. Od trzech miesięcy we wrocławskim Ośrodku Działań Artystycznych “Firlej” odbywają się lekcje języka polskiego, podczas których Ukrainki uczą się poprzez rozmowę. Posłuchajcie reportażu Magdy Skawińskiej “Lekcja polskiego“.

Z kolei o górach, które uczą pokory i człowieku, który większość swojego życia poświęcił udzielaniu pomocy i miłości do Tatr posłuchacie w reportażu “Tatry Byrcyna“ Moniki Chrobak. Pan Kazimierz wstąpił do Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego w 1965 roku, uczestniczył w ponad 400 wyprawach ratunkowych,  uratował co najmniej tysiąc ludzi. Był też taternikiem jaskiniowym, płetwonurkiem czy instruktorem narciarstwa. Obecnie jest honorowym członkiem TOPR-u.

Na “Letnisko” w miejscowości Urle nad rzeką Liwiec zaprasza Grażyna Wielowieyska. Tereny te mają bogatą i długą historię – od 1815 roku były pod panowaniem cara Aleksandra I. Z początkiem 1821 roku, na mocy umowy z rządem Królestwa Polskiego przeszły w ręce hrabiego Stanisława Zamoyskiego. Na początku XX wieku Urle nabrały specyficznego klimatu letniskowej miejscowości, a w “Kurierze Warszawskim” ogłaszały się tamtejsze pensjonaty. Jak letnisko brzmi dziś?

Nad Bałtykiem toczy się historia “Świata sprzed lat” Urszuli Żółtowskiej-Tomaszewskiej. To audycja nie tylko o skakaniu przez fale czy zamkach z piasku, ale przede wszystkim o tych, którzy w miejscowościach turystycznych polskiego wybrzeża żyją na co dzień. Posłuchajcie.

W Radiu Kraków bohaterem reportażu jest muzyk, który “magnetyzował w sposób niemal obłędny”. “Kororo, czyli samotna wyspa” Anny Łoś opowiada o człowieku-symbolu ulicy Floriańskiej w Krakowie, który okrył się legendą. Poznacie ją tutaj. Radio Koszalin wyemitowało w ostatnich dniach cztery reportaże. Autorką dwóch z nich: “Ciągle w tych miejscach jest światło“ oraz “Te ulice doskonale znają moje kroki” jest Katarzyna Kużel. W pierwszej z audycji reportażystka przedstawia artystkę Gretę Grabowską, która przez kilka lat szukała śladów dawnych synagog na Pomorzu. Wokół sztuki, jednak zgoła odmiennej, skupiona jest także druga opowieść autorki. W „Te ulice doskonale znają moje kroki” wybierzecie się na spacer ulicami Kołobrzegu, ale spoglądać będziecie przede wszystkim w górę w poszukiwaniu neonów. Z kolei o sztuke performancu opowiada Anna Winnicka. Jej audycja poświęcona jest “Mojej Siostrze Wyspie”, czyli autorskiemu projektowi artystycznemu Alicji Korek. “Alicja – sztuka performance” to narracja o impulsie do pogłębionego zainteresowania feminizmem, ekofeminizmem, tematyką siostrzeństwa oraz teorią postkolonialną. Ostatnim z reportażu w koszalińskiej rozgłośni są “Romowie z Białogardu” Jarosława Banasia. Opowieść o romskiej tradycji, polsko-romskiej koegzystencji i burzliwej historii romskiej społeczności posłuchacie tutaj.

W Radiu Gdańsk czekają “Łzy na jarmarku” Andrzeja Urbańskiego, czyli opowieść o tradycji liczącej już ponad 760 lat Jarmarku św. Dominika. Ustanowił go papież Aleksander IV w 1260 roku, do dziś przyciąga artystów, rzemieślnikó, ale także – złodziei. O “Ważnych w życiu czterech legitymacjach” posłuchacie w reportażu reportaż Małgorzaty Furgi i Małgorzaty Frymus. Audycja opowiada o wojennych losach Zbigniewa Piaseckiego: harcerza Szarych Szeregów, żołnierza Armii Krajowej i uczestnika Powstania Warszawskiego. O kobiecie, która niczego nie musi odowadniać, a z życia czerpie pełnymi garściami reportaż zrealizowała Katarzyna Wolnik-Sayna. “Portret Kobiety-Rakiety” czeka na Was tutaj. Bohaterem kolejnej opowieści jest Ryszard Korżanowski – grafik, malarz, rzeźbiarz, projektant i scenograf. Związany ze Szczecinem niemal od zawsze opowiada o zbiorze narzędzi tyle użytecznych, co pięknych. “Nutniki, spusty i zdzieraki, czyli wszystkie heble profesora Ryszarda Korżanowskiego” polecają się Waszej uwadze.

Radio Rzeszów przychodzi z audycją “Zaczęło się od pradziadzia Szymona czyli historia rodziny Kuźniarów z Albigowej“, czyli barwną historią wielopokoleniowego spotkania o podłańcuckich korzeniach. Posłuchajcie reportażu Iwony Piętak. W Radiu Łódź odnajdziecie dwa reportaże autorstwa Kamili Litman. “Wyzwanie“ to historia dziesięcioletniego Alka cierpiącego na afazję dziecięcą. Razem z tatą pokonał prawie 500 kilometrów rowerem wzdłuż wybrzeża, żeby jak najwięcej osób dowiedziało się, czym jest afazja i jak można radzić sobie z tym schorzeniem. Druga z audycji Kamili Litman to oddanie głosu bohaterom II wojny światowej. W reportażu “Wysłuchać bohaterów” poznacie powstańców – Zofię Czekalską ps. Sarenka, Gryzeldę Studzińską ps. Zela, Janusza Maksymowicza, ps. Jonasz i Leszka Żukowskiego ps. Antek.

Patroni Radia 357 mają szansę powrócić do audycji Justyny Godz. “W trybie czuwania” to reportaż o ratowaniu życia i nieustannym, uważny czuwaniu ratowników wodnych – historia o ludziach, którzy chcą pomagać, o radości, zaufaniu i współpracy międzypokoleniowej.

 

Chcesz współtworzyć ten dział? Napisz: eliza@audionomia.pl